در سال‌های اخیر، عمان به یکی از مقاصد مهم و جذاب تجاری در منطقه خلیج فارس تبدیل شده است. این کشور با برخورداری از بندرهای پیشرفته و سیستم گمرکی شفاف، فرصت‌های مناسبی را برای تاجران ایرانی فراهم کرده است. اگر شما هم قصد واردات از عمان را دارید، آشنایی با مراحل ترخیص کالا و قوانین گمرکی آن، امری ضروری است.
چرا عمان گزینه مناسبی برای تجارت است؟
سلطنت عمان، با موقعیت استراتژیک و ثبات اقتصادی، به یکی از مقاصد جذاب برای تجارت خارجی به‌ویژه برای بازرگانان ایرانی تبدیل شده است. در ادامه مهم‌ترین دلایلی که عمان را به یک گزینه مناسب برای صادرات و واردات تبدیل می‌کند بررسی می‌کنیم:
مرز دریایی با ایران و نزدیکی جغرافیایی
یکی از بزرگ‌ترین مزایای تجارت با عمان، نزدیکی جغرافیایی آن به ایران است. عمان از طریق دریای عمان و تنگه هرمز، مرز آبی مستقیمی با جنوب ایران دارد. این موقعیت باعث می‌شود:
• هزینه حمل‌ونقل کاهش یابد
• زمان تحویل کالا کوتاه‌تر شود
• امکان ارسال سریع‌تر و ایمن‌تر کالا فراهم گردد
ثبات سیاسی و اقتصادی بالا
عمان به‌عنوان یکی از امن‌ترین و باثبات‌ترین کشورهای منطقه شناخته می‌شود. برخلاف برخی کشورهای منطقه، این کشور:
• درگیر تنش‌های سیاسی و نظامی نیست
• اقتصاد آن بر پایه صادرات نفت و گردشگری و تجارت آزاد است
• روابط بین‌المللی مثبت و پایدار دارد
این ثبات، فضای مناسبی را برای سرمایه‌گذاری و توسعه تجارت خارجی فراهم می‌سازد.
نبود تحریم‌های پیچیده بین‌المللی
برخلاف برخی کشورهای منطقه، عمان در لیست تحریم‌های پیچیده بین‌المللی قرار ندارد. به همین دلیل:
• تجارت با شرکت‌های عمانی با کمترین ریسک قانونی انجام می‌شود
• انتقال ارز و تعامل بانکی ساده‌تر است
• برای صادرات مجدد از عمان به سایر کشورها، محدودیت‌های کمتری وجود دارد
بازار بکر برای صادرات مجدد
عمان به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه و دسترسی به آب‌های آزاد، یکی از بهترین دروازه‌ها برای صادرات مجدد به مناطق زیر است:
• کشورهای عربی حوزه خلیج فارس
• آفریقای شرقی (مانند کنیا، تانزانیا)
• شبه‌قاره هند
بسیاری از شرکت‌های بزرگ، از عمان به‌عنوان مرکز لجستیکی و انبار صادراتی استفاده می‌کنند.
زیرساخت‌های تجاری و بندری پیشرفته
عمان با سرمایه‌گذاری کلان در توسعه بنادر و مناطق آزاد تجاری، به‌خصوص بندرهای:
• صحار (Sohar)
• صلاله (Salalah)
• الدقم (Duqm)
توانسته است خود را به یک هاب لجستیکی پیشرفته در منطقه تبدیل کند. این بنادر مجهز به گمرک دیجیتال، انبارهای پیشرفته، و مسیرهای ترانزیتی بین‌المللی هستند.
پیشنهاد مطالعه : واردات و ترخیص کالا از دوبی
مدارک موردنیاز برای ترخیص کالا از عمان
برای ترخیص کالا از گمرک عمان، ارائه مدارک زیر ضروری است:
• بارنامه حمل (Bill of Lading)
• فاکتور تجاری (Invoice)
• لیست بسته‌بندی (Packing List)
• گواهی مبدأ (Certificate of Origin)
• مجوزهای واردات (در صورت نیاز)
• کارت بازرگانی معتبر
• فرم اظهارنامه گمرکی
مراحل ترخیص کالا از گمرک عمان
1. دریافت پیش‌فاکتور از فروشنده عمانی
2. ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت ایران
3. هماهنگی برای حمل‌ونقل (دریایی، زمینی یا هوایی)
4. تهیه مدارک لازم برای گمرک عمان
5. ثبت اظهارنامه گمرکی و اعلام ورود کالا
6. دریافت مجوزهای لازم از نهادهای مرتبط
7. پرداخت عوارض گمرکی و مالیات‌ها
8. دریافت پروانه ترخیص و خروج کالا از گمرک
قوانین گمرکی عمان؛ نکات کلیدی
سیستم گمرکی عمان به‌روز، دیجیتالی و نسبتاً شفاف است؛ اما برای واردات موفق، آشنایی با تفاوت‌ها و الزامات خاص این کشور بسیار مهم است. در ادامه، نکات کلیدی قوانین گمرکی عمان را مرور می‌کنیم:
1. مالیات بر ارزش افزوده (VAT)
از سال ۲۰۲۱، عمان مالیات بر ارزش افزوده ۵ درصدی را برای بیشتر کالاها و خدمات اعمال کرده است. این مالیات به هنگام ترخیص کالا از گمرک دریافت می‌شود و تاجران باید آن را در محاسبات هزینه نهایی کالا لحاظ کنند.
استثناها:
برخی کالاهای اساسی مانند مواد غذایی ضروری، داروها و تجهیزات پزشکی خاص ممکن است از VAT معاف باشند یا نرخ متفاوتی داشته باشند.
نکته مهم: ثبت‌نام در سیستم مالیاتی عمان برای شرکت‌هایی که حجم واردات یا فروش سالانه‌شان از سقف معینی فراتر می‌رود، الزامی است.
2. نیاز به مجوزهای خاص برای برخی کالاها
ورود بسیاری از کالاها به عمان منوط به دریافت مجوز از نهادهای رسمی است. این مجوزها بسته به نوع کالا ممکن است از یکی از سازمان‌های زیر صادر شوند:
• وزارت بهداشت عمان: برای دارو، مکمل، محصولات آرایشی و مواد غذایی
• وزارت بازرگانی و صنعت: برای کالاهای صنعتی، ماشین‌آلات، قطعات خاص
• سازمان استاندارد و کیفیت: برای کنترل کیفیت کالاهای وارداتی
• سازمان محیط زیست عمان: برای کالاهایی که ممکن است بر محیط‌زیست تأثیر بگذارند
در صورت نبود این مجوزها، کالا در گمرک متوقف یا بازگردانده می‌شود و هزینه‌هایی مانند دموراژ یا جریمه متوجه واردکننده خواهد شد.
3. محدودیت‌های وارداتی و تحریم‌ها
دولت عمان برای رعایت قوانین بین‌المللی، ورود برخی کالاها را به دلایل سیاسی، امنیتی یا زیست‌محیطی ممنوع یا محدود کرده است. این موارد شامل:
• کالاهای ساخت کشورهایی که تحت تحریم بین‌المللی هستند
• سلاح، مهمات، تجهیزات نظامی بدون مجوز ویژه
• مواد شیمیایی خطرناک یا ممنوعه
• کالاهایی با علائم تجاری جعلی یا نقض‌کننده مالکیت فکری
• محصولات کشاورزی یا حیوانی آلوده یا غیرمجاز
کالاهای پُرطرفدار وارداتی از عمان
تجهیزات الکترونیکی : قطعات موبایل، لپ‌تاپ، لوازم جانبی گوشی کالاهای پرتقاضا با قیمت رقابتی و دسترسی آسان
محصولات پتروشیمی: پلیمرها، مواد اولیه پلاستیکی، ترکیبات شیمیایی تامین مواد اولیه صنایع پلاستیک و پتروشیمی
مصالح ساختمانی و مواد صنعتی: سیمان، فولاد، گچ، تجهیزات ماشین‌آلات مناسب برای بازار رو به رشد ساخت‌وساز در ایران
قطعات و تجهیزات صنعتی : قطعات یدکی، ابزارآلات دقیق، دستگاه‌های مکانیکی تامین نیاز صنایع مختلف با کیفیت و قیمت مناسب
کالاهای مصرفی و غذایی خاص: خوراکی‌های وارداتی، نوشیدنی‌ها، ادویه‌جات کالاهای لوکس و متنوع برای بازار مصرفی خاص
لیست کالاهای پرسود برای واردات به ایران: راهنمای جامع برای بازرگانان
روش‌های حمل‌ونقل به ایران
• زمینی: مخصوص کالاهایی که از امارات به عمان می‌رسند
• هوایی: برای کالاهای حساس و سریع‌الوصول
• دریایی: رایج‌ترین روش برای حمل انبوه کالا
هزینه حمل و نقل کالا از عمان به ایران
نوع حمل‌ونقل میانگین زمان مزایا
دریایی ۵ تا ۱۰ روز مناسب برای حجم بالا و هزینه کمتر
هوایی ۱ تا ۳ روز سریع اما گران‌تر
زمینی ۷ تا ۱۲ روز مناسب برای کالاهای خاص
چالش‌های احتمالی در ترخیص کالا از عمان
با وجود سیستم نسبتاً شفاف گمرکی، ممکن است با مشکلات زیر مواجه شوید:
• ناآشنایی با زبان عربی یا ضوابط محلی
• تأخیر در صدور مجوزها (بهداشت، استاندارد، بازرسی)
• تغییر ناگهانی در تعرفه‌ها یا سیاست‌های ارزی
• نقص یا اشتباه در اسناد
• نبود ارتباط با ترخیص‌کاران معتبر عمانی
چرا بازرگانان ایرانی به کمک نیاز دارند؟
واردات کالا از عمان با وجود فرصت‌های تجاری قابل‌توجه، می‌تواند پیچیده و زمان‌بر باشد؛ به‌ویژه برای تجار ایرانی که با قوانین و سیستم اجرایی عمان آشنا نیستند. در این مسیر، اشتباهات کوچک ممکن است منجر به خسارات مالی یا تأخیرهای طولانی شود. دلایل نیاز به کمک و مشاوره حرفه‌ای عبارت‌اند از:
1. خطر کالای برگشتی و ضررهای مالی
یکی از رایج‌ترین مشکلات تجار ایرانی، برگشت خوردن کالا از گمرک عمان به دلایل زیر است:
• نقص در مدارک مانند اشتباه در فاکتور یا گواهی مبدأ
• نبود مجوزهای خاص برای کالاهای دارویی، شیمیایی یا صنعتی
• ثبت نادرست اطلاعات در اظهارنامه گمرکی
نتیجه: در صورت برگشت کالا، تاجر علاوه‌بر پرداخت دموراژ، هزینه حمل مجدد و جریمه‌های گمرکی، زمان زیادی را نیز از دست می‌دهد که ممکن است باعث شکست معامله شود.
2. سخت‌گیری گمرک عمان در مورد برخی کالاها
اداره گمرک عمان نسبت به ورود برخی کالاها، بسیار حساس و سخت‌گیر است؛ به‌ویژه:
• کالاهای مشکوک یا غیرشفاف (از نظر منبع یا ترکیب)
• داروها و مواد شیمیایی که باید دارای تأییدیه وزارت بهداشت باشند
• محصولات با ریسک زیست‌محیطی که ممکن است نیازمند بررسی دقیق یا مجوز محیط زیست باشند
بدون آگاهی دقیق از این قوانین و بدون پیگیری مجوزهای مرتبط، ترخیص کالا با تأخیر زیاد یا حتی ممنوعیت روبرو می‌شود.
3. نیاز به نماینده قانونی یا شرکت ثبت‌شده در عمان
برای ترخیص رسمی کالا از گمرک عمان، یکی از شرایط الزامی داشتن:
• نماینده قانونی عمانی (فرد حقیقی با مجوز رسمی تجارت)
• یا ثبت یک شرکت در عمان برای فعالیت تجاری مداوم
تاجر ایرانی که این شرط را نداشته باشد، نمی‌تواند مستقیماً مراحل ترخیص را انجام دهد. همچنین، بدون حضور نماینده محلی معتبر، پیگیری مسائل گمرکی و اداری بسیار سخت و زمان‌بر خواهد بود.
خدمات مشاوره شرکت بازرگانی قطعه بنیان آسمان
برای کاهش ریسک‌ها و تسریع فرآیند واردات، می‌توانید از خدمات مشاوره‌ای شرکت قطعه بنیان آسمان بهره بگیرید. این شرکت با تجربه بالا در واردات از عمان، آماده همکاری در زمینه‌های زیر است:
• پیگیری مجوزها و اسناد
• ارتباط با ترخیص‌کاران رسمی در عمان
• کاهش هزینه‌ها و زمان ترخیص
• مشاوره گمرکی و تجاری
سوالات متداول
آیا ترخیص کالا از عمان برای ایرانیان امکان‌پذیر است؟
بله، با کارت بازرگانی و نماینده قانونی، امکان‌پذیر است.
چه کالاهایی نیاز به مجوز دارند؟
کالاهای دارویی، شیمیایی، خوراکی و تجهیزات خاص.
هزینه دموراژ چقدر است؟
تا ۷ روز: ۳۴ ریال عمان در روز
بعد از ۷ روز: ۶۸ ریال عمان در روز
نتیجه‌گیری
ترخیص کالا از عمان، فرصتی طلایی برای توسعه تجارت خارجی با کشورهای خلیج فارس است. با استفاده از خدمات مشاوره شرکت‌های معتبر مانند قطعه بنیان آسمان و انتخاب روش حمل مناسب، می‌توانید وارداتی سریع، امن و مقرون‌به‌صرفه را تجربه کنید.
