واردات کالا از چین یکی از اصلیترین روشهای تأمین محصولات و مواد اولیه برای بازرگانان ایرانی است. اما موفقیت در این مسیر تنها به خرید کالا محدود نمیشود؛ رعایت مقررات گمرکی، آمادهسازی مدارک و ترخیص سریع کالا، از فاکتورهای کلیدی تجارت موفق هستند. در این مقاله، مراحل و نکات مهم مقررات گمرکی واردات از چین شامل ثبت سفارش، مجوزها، تعرفهها، آمادهسازی مدارک و ترخیص کالا بهطور کامل بررسی میشود تا واردات شما سریع و بدون دردسر انجام شود.
اهمیت رعایت مقررات گمرکی در واردات از چین
رعایت قوانین و مقررات گمرکی باعث میشود تا کالاها بدون تأخیر از گمرک ایران ترخیص شوند. عدم رعایت این قوانین ممکن است منجر به جریمه، توقیف یا حتی مرجوع شدن کالا شود. از مهمترین مواردی که واردکنندگان باید رعایت کنند:
- ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت
- تعیین درست HS Code کالا
- پرداخت حقوق و عوارض گمرکی بهموقع
- رعایت استانداردهای بستهبندی و ایمنی
مراحل واردات کالا از چین به ایران
- انتخاب تأمینکننده و عقد قرارداد: با بررسی بازار چین و انتخاب تأمینکننده معتبر، خرید مطمئن انجام میشود.
- ثبت سفارش و مجوزها: ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت و اخذ مجوزهای لازم (اگر کالا مشمول محدودیت است).
- انتخاب روش حملونقل: حمل هوایی یا دریایی، بسته به اولویت هزینه و سرعت.
- تشریفات گمرکی در مبدأ و مقصد: آمادهسازی مدارک، بیمه، پلمب کانتینر و هماهنگی با گمرکات چین و ایران.
- ترخیص کالا: همکاری با ترخیصکار حرفهای مثل تیم قطعه بنیان آسمان باعث تسریع روند و کاهش هزینههای اضافی میشود.

جدول روشهای حمل و شرایط واردات
در جدول زیر، روشهای مختلف حملونقل از چین به ایران، به همراه مدت زمان، هزینه تقریبی و کاربرد هر روش ارائه شده است.
| روش حملونقل | زمان تقریبی | هزینه | مناسب برای |
|---|---|---|---|
| دریایی | ۲۰ تا ۴۵ روز | کم | کالاهای فله و کمارزش |
| هوایی | ۳ تا ۷ روز | زیاد | کالاهای حساس و فوری |
نکات کلیدی در واردات و ترخیص کالا
- آمادهسازی دقیق مدارک: فاکتور، پکینگلیست، گواهی مبدأ و HS Code صحیح
- بیمه و بستهبندی استاندارد: کاهش ریسک آسیب و هزینههای اضافی
- انتخاب شریک مطمئن: همکاری با شرکتهایی مثل قطعه بنیان آسمان که خدمات ترخیص و حمل را یکپارچه ارائه میدهند
برای مطالعه بیشتر درباره قوانین بینالمللی و تجارت با چین، میتوانید به کریدور بینالمللی جاده ابریشم مراجعه کنید. برای اطلاعات تکمیلی خارجی درباره مقررات بینالمللی تجارت، میتوانید به سازمان جهانی گمرک مراجعه کنید.
قوانین و ضوابط گمرکی مهم
۱. ثبت سفارش قانونی
ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت، اولین و مهمترین مرحله پیش از واردات کالا به ایران است. در این فرآیند باید نوع کالا، کد تعرفه (HS Code)، مقدار، ارزش و اطلاعات فروشنده خارجی اعلام شود. بدون ثبت سفارش، گمرک اجازه ترخیص کالا را نمیدهد و ممکن است محموله توقیف یا مرجوع گردد.
۲. مجوزهای خاص
برخی کالاها برای ورود به کشور نیازمند مجوزهای ویژه از سازمانهای ذیربط هستند، از جمله:
-
کالاهای پزشکی و دارویی: مجوز وزارت بهداشت
-
محصولات غذایی: تأیید سازمان غذا و دارو
-
مواد شیمیایی: مجوز سازمان محیطزیست و وزارت صنعت
-
کالاهای مشمول استاندارد اجباری: تأیید سازمان ملی استاندارد
عدم دریافت این مجوزها میتواند منجر به جریمه یا جلوگیری از ترخیص کالا شود.
۳. تعرفه و مالیات
تعرفه گمرکی بر اساس ارزش سیف کالا (CIF = ارزش کالا + هزینه حمل + بیمه) تعیین میشود. هر کالا دارای کد تعرفه یا HS Code اختصاصی است که میزان حقوق و عوارض آن را مشخص میکند. ارائه ارزش واقعی کالا و درج صحیح HS Code اهمیت بالایی دارد؛ اشتباه در این موارد باعث اختلاف با گمرک، جریمه و تأخیر در ترخیص خواهد شد.
۴. برچسبگذاری و بستهبندی استاندارد
برای جلوگیری از مشکلات گمرکی، بستهبندی کالا باید مطابق استانداردهای ملی و بینالمللی باشد. این الزامات شامل موارد زیر است:
-
درج برچسب مشخصات کالا به زبان فارسی (نام کالا، کشور سازنده، مشخصات فنی)
-
استفاده از بستهبندی مقاوم و ایمن برای جلوگیری از آسیب
-
رعایت استانداردهای بهداشتی برای کالاهای خوراکی و دارویی
عدم رعایت این موارد میتواند منجر به مرجوع شدن کالا یا الزام به بستهبندی مجدد در گمرک شود که هزینه و زمان اضافی ایجاد میکند.

جمعبندی
سؤالات متداول
۱. آیا میتوان بدون ثبت سفارش کالا وارد کرد؟
خیر. طبق قوانین گمرک ایران و سامانه جامع تجارت، ثبت سفارش اولین گام قانونی برای واردات کالا است. بدون ثبت سفارش، هیچ کالایی امکان ترخیص از گمرک را ندارد و حتی ممکن است محموله توقیف یا مرجوع شود.
۲. چه کالاهایی نیاز به مجوز خاص دارند؟
کالاهای پزشکی، غذایی، شیمیایی و محصولاتی که مشمول استاندارد اجباری هستند، نیازمند اخذ مجوز از سازمانهای مربوطه مانند وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو، سازمان ملی استاندارد یا سازمان محیطزیست میباشند.
۳. نقش ترخیصکار در واردات چیست؟
ترخیصکار حرفهای با آشنایی کامل به مقررات گمرکی، اسناد و تعرفهها، میتواند روند ترخیص کالا را سریعتر و با هزینه کمتر انجام دهد. استفاده از ترخیصکار با تجربه، احتمال بروز خطا یا جریمه را به حداقل میرساند.
۴. چگونه میتوان ارزش کالا و تعرفه گمرکی را صحیح محاسبه کرد؟
ارزش کالا باید براساس فاکتور خرید، هزینه حمل و بیمه و تعرفه گمرکی محاسبه شود. همچنین، تعیین صحیح کد تعرفه (HS Code) ضروری است، چرا که هرگونه اشتباه در این بخش میتواند منجر به جریمه یا تأخیر در ترخیص گردد.
۵. آیا همه کالاها امکان ترخیص سریع دارند؟
خیر. کالاهایی که نیاز به مجوزهای خاص دارند یا استانداردهای لازم را رعایت نکردهاند، ممکن است زمان بیشتری برای ترخیص نیاز داشته باشند. همکاری با شرکتهای معتبر مانند قطعه بنیان آسمان میتواند روند اخذ مجوزها و ترخیص کالا را تسهیل کند.